Dowaldda Soomaaliya ayaa gaartey mid kamid ah guulihii u waaweynaa ee muddo 30 sano ah, taas oo ah in dalku galo marxlad ka duwan tii hore oo oo ahayd mid ku dhisan deeq loo soo mariyo hay’ado caalmi ah, waxaana Soomaaliya qarka u saaran tahay inay hesho maalgelin waaweyn taas oo suurta gelineysa in dalka dib lo dhiso, gaar ahaan kaabayaasha dhaqaalaha, sida jidadka, dekadaha, garoomada, iskuulada iyo isbitaalada, waxaa Soomaaliya loo aqoonsadey in ay soo gaartey bartii deynta looga cafin lahaa ayna buuxisey dhamaan shuruudihii loo baahnaa.
Raysalwasaaraha Xukuumadda Federaaliga ah ee Soomaaliya Mudane Xasan Cali Kheyre oo qabtey shir saxaafadeed uu ku faah-faahinayo waxa ay Soomaaliya uga dhigan tahay in ay buuxisey barnaamijka deyn cafinta ayaa sheegay in guushaani la mid tahay dalka oo mar kale dib u xorooba, ka xorooba deymihii 50 sano gaarayey ee dalka lagu lahaa taas oo gaareysa $5.3 Bilyan oo dollarka Maraykanka ah.
Qorshaha deyn cafinta dalalka soo koraya waxaa ka qaybqaadanaayey 39 dal oo u badan qaarada Afrika waxa uu soo bilowdey sanadkii 1996, waxaana kamid ahaa dalalka ka faa’ideystey Qorshaha Deyn-cafinta ee loo yaqaan Highly Indebted Poor Countries Initiative, dalka Itoobiya iyo dalal kale oo Afrikaan ah kuwaas oo heley dib u dhis aad u weyn 20 sano ee u danbeysey.
Soomaaliya ayaa muddo dheer ahayd dal xaq u leh in deynta laga cafiyo laakiin aan hal shardi soo buuxin si deynta looga cafiyo.
Xukuumadda Raysalwasaare Xassan Cali Kheyre ayaa dardar xoog leh gelisey qorshaha deyn cafinta, waxaana Soomaaliya lagu xiray shuruudo ku dhaw 100 shardi in ay ka soo baxaan ka hor inta aan deynta la cafin.
Deynta lagu lee yahay Soomaaliya ayaa u qaybsan kuwo dalal shisheeye ay ku lee yihiin, kuwaas oo qaarkood horey u cafiyeen sida dalka Maraykanka oo kale iyo kuwo ay ku lee yihiin hay’ado caalami ah oo dalalka horumaray ay dhisteen sida IMF, World Bank iyo kuwo kale, hay’adaha gaarka ah ayaan deymaha cafin karin, laakiin waxay raacaan nidaam kale oo ay ku cafin karaan, sida dalalka hay’adahaas dhistey ee awooda ku leh ayaa dhigaya akoonada hay’adahaas malaayiin dollar si dalalka soo koraya deymaha looga cafin karo, dalalka lacagaha Soomaaliya ka dhigey waxaa kamid ahaa Norway iyo UK oo ku jira Paris Club.
Isha Warka: Horseed Media
